Pani Mecenas, czy będę musiał/musiała stawić się w sądzie osobiście na rozprawie spadkowej? A czy pozostali spadkobiercy także muszą się pojawić na rozprawie? Czy coś mi grozi, jeśli nie stawię się na rozprawie spadkowej? Co wtedy postanowi sąd? – takie pytania bardzo często padają ze strony klientów.

Przyczyny, dla których klienci pytają o konieczność pojawienia się w sądzie, są bardzo różne – niektórzy nie czują się komfortowo (pewnie) podczas załatwiania spraw sądowych czy urzędowych i jeśli się da – woleliby tego uniknąć, dla innych np. wizyta w sądzie będzie stratą czasu, a dla jeszcze innych stawiennictwo w sądzie będzie utrudnione lub niemożliwe z przyczyn obiektywnych – pobytu za granicą czy choroby.

W dzisiejszym artykule postaram się odpowiedzieć na pytanie kiedy obecność na rozprawie spadkowej jest obowiązkowa oraz co w sytuacji, gdy żaden ze spadkobierców nie stawi się na rozprawie. Zapraszam do lektury.

Czy spadkobiercy muszą stawić się osobiście na rozprawie spadkowej?

Generalnie odpowiedź na to pytanie brzmi: to zależy. Już wyjaśniam, dlaczego niemożliwa jest jednoznaczna odpowiedź tak lub nie.

Jak pisałam w poprzednim wpisie (możesz go przeczytać tutaj) – w każdej sprawie spadkowej sąd ma obowiązek odebrać od zgłaszającego się spadkobiercy zapewnienie spadkowe, czyli takie oświadczenie wiedzy spadkobiercy dot. osoby zmarłego. Jego celem jest ustalenie, że nie ma innych spadkobierców niż ustaleni w toku postępowania spadkowego.

W praktyce to oznacza, że przynajmniej jeden ze spadkobierców musi powiedzieć sądowi o tym jak wyglądała sytuacja rodzinna spadkodawcy, tzn. czy pozostawał w związku małżeńskim w chwili śmierci, czy miał dzieci (a jeśli tak to ile), czy zostawił testament itp.

W sprawach, w których nie ma skomplikowanego stanu faktycznego zazwyczaj sądowi wystarcza, aby takie zapewnienie spadkowe złożył tylko jeden ze spadkobierców. Najczęściej takim spadkobiercą, który składa zapewnienie spadkowe jest wnioskodawca, czyli osoba która złożyła w sądzie wniosek o stwierdzenie nabycia spadku i zainicjowała to postępowanie przed sądem.

Pozostali spadkobiercy, którzy są uczestnikami postępowania, mogą ale nie muszą stawiać się w sądzie na rozprawie spadkowej. Ich nie obecność nie będzie stanowiła przeszkody dla rozpoznania sprawy. Ważne jest tylko, by odebrali prawidłowo odpis wniosku wraz z zawiadomieniem o terminie rozprawy. Brak prawidłowego doręczenia odpisu wniosku niestety powoduje przedłożenie postępowania, ale to temat na osobny wpis.

Może być też taka sytuacja, że wnioskodawca się nie stawi na terminie rozprawy, ale stawi się inny spadkobierca-uczestnik postępowania. Jego obecność wystarczy, by sąd przeprowadził rozprawę, odebrał od obecnego spadkobiercy zapewnienie spadkowe i wydał postanowienie spadkowe.

Co w sytuacji, gdy żaden ze spadkobierców nie stawi się na rozprawie?

Niestety może się zdarzyć również tak, że żaden ze spadkobierców nie pojawi się osobiście na rozprawie. W takiej sytuacji wyjścia w zasadzie są dwa:

1. Jeśli spadkobiercy przebywają za granicą i nie mogą stawić się w sądzie spadku na terminie rozprawy, to sąd może zdecydować się na wezwanie spadkobierców by złożyli zapewnienie spadkowe w kraju, w którym obecnie przebywają. W takiej sytuacji zapewnienie spadkowe może zostać złożone za pośrednictwem polskiej ambasady.
2. Jeśli jednak mimo podjętych starań sądowi nie uda się uzyskać zapewnienia spadkowego, może się zdecydować na wezwanie spadkobierców przez ogłoszenie. Zazwyczaj jednak najpierw sąd ponownie wzywa spadkobierców do osobistego stawiennictwa na rozprawie. Działania podejmowane przez sąd są podyktowane przede wszystkim stanem faktycznym (okolicznościami) danej sprawy.

Zachęcam do przeczytania innych artykułów z zakresu prawa spadkowego na moim blogu:

Zapewnienie spadkowe;

Rozdzielność majątkowa a dziedziczenie;

Odrzucenie spadku w imieniu małoletniego;

Przyjęcie lub odrzucenie spadku oraz ich konsekwencje prawne;

Nieważność testamentu – kiedy testament jest nieważny?;

Dziedziczenie testamentowe – co warto o nim wiedzieć?;

Dziedziczenie ustawowe – podstawowe zasady dziedziczenia;

Postępowanie spadkowe – czy jest obowiązkowe?;

Stwierdzenie nabycia spadku – podstawowe informacje;

Czynności, które powinien podjąć spadkobierca po śmierci spadkodawcy;

A w przyszłym tygodniu na blogu pojawi się kolejny artykuł z tej serii.

Jeżeli chcesz dowiedzieć się więcej na temat reguł postępowania spadkowego albo zasad dziedziczenia – skontaktuj się ze mną poprzez Formularz Kontaktowy. Chętnie odpowiem na wszelkie pytania oraz pomogę załatwić formalności.

Wszelkie treści zamieszczone na stronie internetowej i blogu mają charakter wyłącznie informacyjny i edukacyjny, stanowiąc wyraz poglądów autora. Nie stanowią porady prawnej ani wykładni prawa oraz nie budują stosunku klient – prawnik. Autor wpisów nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek skutki prawne związane z ewentualnym wykorzystaniem przez kogokolwiek tych treści. Autor zastrzega sobie prawo do zmiany treści w szczególności w sytuacji zmiany prawa, orzecznictwa oraz praktyki organów administracji.